De klok speelt een belangrijke rol in ons leven. Hij geeft aan op welk moment je iets moet doen of in welke periode iets tot stand moet komen.
Tijd in het dagelijks leven kan afgemeten worden met een exact begin en eind.
De wijze Prediker zegt in de Bijbel:
‘Voor alles wat gebeurt is er een uur, een tijd voor alles wat er is onder de hemel’. En we lezen vervolgens wat een mens allemaal in het leven te wachten staat. Dat woord ‘uur’ van Prediker klinkt misschien ook exact. En ja, baren, sterven, doden, omhelzen gebeurt letterlijk op één bepaald moment.
Maar toch bedoelt Prediker iets anders: want helen, rouwen, zoeken, verliezen en liefhebben gebeurt niet op een exacte tijd.
Op 24 augustus jl. stierf mijn vader.
Een aantal dagen en nachten daarvoor waakte ik bij hem. Praten kon hij de laatste dagen niet meer. Hij nam wel waar wat er om hem heen gebeurde en hij hoorde alles. Het was een bijzondere tijd. Ik deed niets en zat daar.
Wachtte, las mooie teksten die ik bij me had, overlegde soms met anderen die er waren. Hielp met verzorging als dat nodig was. Ik hield soms alleen zijn hand vast, streelde zijn arm, zijn hoofd of zijn rug. Alleen het fysieke nabij zijn was mogelijk. Maar toch was dat nabij zijn meer dan alleen maar naast hem zitten.
Ik ging een keer naar buiten om mijn vrouw van de trein te halen en om boodschappen te doen. En het zijn in de wereld voelde anders. Vreemd, alsof ik er niet bij hoorde. Ik wilde er ook even niet bij horen. De tijd waarin ik verkeerde was anders dan die van mensen die boodschappen doen, op weg zijn naar hun werk en de trein moeten halen.
De tijd waarin ik verkeerde leek vergeleken met hen leeg, omdat ik ‘niets’ deed. Maar toch voelde mijn tijd vol en rijk. Ik keek soms even op internet of er nieuws was, maar had geen behoefte om tv te kijken. De autoradio bleef uit. Het was een tijd van afzondering en er zijn.
Van binnen gebeurde er veel. Gevoelens, gedachten, herinneringen, vragen wie mijn vader was, en wie ik ben. En ook zorgen namen de tijd.
Het was bijna niet te delen, alleen met wie er ook bij waren.
Als ik na het overlijden mensen vertelde dat mijn vader was overleden, waren er die luisterden en probeerden mee te voelen. Maar als mensen meteen hun eigen verhaal begonnen te vertellen maakte dat eenzaam. Want ik zat met mijn gevoelens en zij vroegen aandacht.
Tijd is veel meer dan de klok. Tijd is ook beleving en verwerking van wat gebeurt. Veel tijd in ons leven gaat op aan de klok en agenda, maar het sterven van een naaste, maakt bewust hoe belangrijk die andere tijd, los van de klok is.
De ene tijd verschilt van de ander.
Maar het mooiste is dat het geen of-of is. Maar dat in de kloktijd ook die andere tijd van aandacht, beleving en verwerking ruimte krijgt. Dat geeft kloktijd rust, diepte, en rijkdom.
Met vriendelijke groet,
ds. Menso Rappoldt