Column van De Gele Bus
De problemen in mijn leven ontstaan door anderen en systemen. De problemen in de samenleving ontstaan door anderen. Nog iets specifieker door mensen die hier niet horen te zijn: de asielzoekers.
Zijn dit feiten? Zijn dit stellingen? Voor ons zijn het stellingen. We horen en lezen vaak dat dit feiten zijn.
Deze column schrijven wij niet ‘bedacht’. We voelen dat we moeten gaan schrijven, en dan komt er iets. Noem het de inspiratie van het geweten. Ons geweten dat zeer zeker ook onszelf aanspreekt. Want als we de eerste zin van deze column nog eens lezen, denken we: ‘ja, wij hebben het ook vaak over systemen die niet (zouden) deugen’. We proberen ons ervan bewust te blijven dat ondoordacht iets zeggen ondermijnend kan zijn. Dat is een feit.
Op zoek gaan naar de achtergrond van wat mensen zeggen, dat is onderdeel van ons vak. Achter de stellingen waarmee we deze column begonnen liggen oorzaken.
Er wordt gezegd dat de belangrijkste oorzaak is dat mensen het slecht hebben in Nederland. Dat ze geen huis kunnen krijgen, geen goed betaald werk of dat hun inkomen of uitkering onvoldoende is om goed van te kunnen leven.
Komt dat echt door asielzoekers? Eigenlijk willen we deze vraag niet eens beantwoorden, omdat we daarmee het risico lopen te verzanden in ‘het asielprobleem’. Een heilloze weg.
Want het echte probleem is misschien wel dit: dat we niet met elkaar delen van wat we hebben.
En wat hebben we dan? Als we naar ons zelf kijken, dan zeggen we: ‘teveel’. Is dat omdat wij een topinkomen of vermogen hebben? Nee, echt niet. Maar, als we heel serieus gaan bedenken wat we nu echt nodig hebben, dan is dat niet zoveel. En is alles wat we over hebben dus teveel.
En stellen we onszelf de vraag: ‘waarom delen we niet’?
Ons huis, als dat te groot voor onszelf is. Of onze baan als we eigenlijk teveel uren maken. Of ons geld, als we met een paar tientjes per maand ervoor kunnen zorgen dat een ander boodschappen kan doen.
Kortom: de oorzaken voor het gebrek dat sommige Nederlanders ervaren kunnen we met elkaar oplossen.
De zwarte piet toeschuiven naar asielzoekers zal geen oplossing brengen. Als er zwarte pieten te verdelen zijn, dan aan onszelf, met de vraag: ‘waarom deel jij niet van je overvloed’? Of, wat genuanceerder en zachter: ‘hoe kunnen we ervoor zorgen dat we gaan delen van onze overvloed’?
Vragen die starten met kritisch kijken naar wat we allemaal zouden moeten hebben en kopen. Vragen die ons brengen naar de werkelijke oorzaken van ontevredenheid en armoede. Vragen die ons helpen om weer mens te worden voor een ander mens.
Als ik geluk heb gehad, en jij pech, dan deel ik nu met jou. Want als het een volgende keer omgekeerd is, weet ik dat jij ook zult delen met mij.
Wij proberen de zwarte piet dus niet naar een ander te schuiven – want dat is echt een groot gevaar dat onze samenleving bedreigt. We leggen hem bij onszelf neer, en worden (weer) blij van wat we met een ander kunnen delen.
Helene Westerik & Nicoline Swen
